LAIZA MUKLUM A LABAU KADUN

Wunpawng Mung dan Shanglawt Asuya Kaw nna yu reng uphkang nga ai Laiza Muk Lum Mare Kaba ndai gaw lani hte lani, Laning hte laning yu nga ninglen grau grau rawt jat galu kaba dam lada tsawm htap wa nga ding yang re ai mare langai mi rai nga ai. Hpa majaw nga yang Wunpawng Mungdan a mare daju rai nga ai Myikyina Mare Kaba hte Manmaw Mare kaba lahkawng a ka-ang rai nna Miwa Gumsan Mungdan Yin Jang Mare kaba kaw nna Wunpawng Mung-dan de mawdaw lam htu Jahkrang madi tawn da ai jarit mare langai mi rai nga ai majaw, hpawt hpra kashu kasha ni a prat hta grau nna, rawt jat maden zinghka wa mai ai mare kaba langai mi rai nga ai.

Dai majaw, ndai mare rawt jat galu kaba wa ai labau hpe chye ai myit su salang ni law law nga ai zawn, ndai mare rawt jat galu gaba wa ai labau hpe n chye ai kashu kasha ni law law nga nga ai ni chye da lu na matu mare rawt jat galu kaba wa ai labau kadun hte Buga Gaw Sharawtlam labau kadun hpe lawu de na hte maren kadun mi shachyen ya dat nngai.

Laiza ngu ai shingteng amying hpe dep hkap ai made san sagawn wa yu ai shaloi mi moi ndai Laiza krung gaw Maling mala, Maling teng hkreng masha nau n shang ai jigrawng, mayan, Wawt sawng ai Ji Nat matse ai lamu ga n sa ja ai shara, Laiza Hka mung danam yak ai hka, Hka hpunla ja ai shara hkrai re.

Miwa Mung na hpaga la ni,tinang Wunpawng Mungdan kata de hpaga ga hkawm ai ni, Jinghku Jingyu jahkrum hkawm ai ni, lai sa lai wa rai yang, Hka rap ai shaloi Hka hpungla ja nna yawng si ai law law nga ai, hka n yawng si tim lamu ga nsa ja, Ji nat matse ai majaw lai wa, lai sa ni dum n’ta du wa nna, machyi si ai law law byin ai, lai wa lai sa ni za ma ai re majaw, Laiza Krung, Laiza Hka ngu nna tsun shamying wa ai re lam mi moi na n dai ginra na nga sai N’men Du kasha, Salang N’men La Raw kaw n’na tsun hkai dan ai hpe na lu ai.

Laiza ngu ai amying shingteng hpe mi moi kaw nna nga usa rai nga ai labau chye ai ni gaw n ra sharawng ma nna Laiza ngu ai mying hpe dawm kau nna ndai ginra mare n nan de hpang wa ai ten hta Hpungtau Hpaudut Yaw kaw nna, Alen Yang Mare ngu Karai Kasang kaw kyu hpyi nna mying galai shamying kau yu sai re.

Raitim daini du hkra, Alen Yang n ngu ai Laiza ngu nna gum-hkawng shamying wa ai lam gaw, 1994 ning, K.I.O hte N.W.T Hpyen Asuya gap hkat sazim ai hpang Maigan Mungdan ni de na bu hkawm masha ni langai hpang langai ndai shara de sa du gawan nna ndai Laiza hkan san sagawn nna shi laika hkan n dau, Radio hkan K.I.O a Ginjaw shara re lam ndau shabra re ai kaw nna, Alen Yang ngu ai mying shi chyu shi bai prai mat nna, Laiza Mare ngu ai shingteng amying Maigan Mungdan law law ni de gumhkawng mying pru wa nna grau grau rawt jat ai Laiza Muk Lum ngu shamying wa ai re lam shachyen ya dat n ngai rai.

Laiza Mare de hpang wa ai hta shawng nnan 1950 ning, grupyin hta ya na Ninggawn Daju Gawgap da ai Nmyen Bum kaw Lahpai Du ni rai nga ai Nmyen Du ni hte htinggaw 5,6 shawng ningnan jawm de nga pra nga yang 1958 ning, Miwa Konmyunit tara n hkam lu nna ya Miwa Mung rai nga ai Ga Du grup yin hte Sama Pungling, Wa Jau mayan na Wunpawng ni htinggaw loi li bai sa jat nga nang nna ya na Laiza Lawk (1), Hka Chyang Lawk hta Mare shawng ningnan de hpang wa ai majaw dai ni du hkra Laiza Mare Lawk (1)ngu masat masa shamying da ai re.

Laiza Mare hta 1962 ning, April shata kaw nna Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpyen Hpung du shang wa nna 1963 ning. May shata kaw nna Mungchying Upnkang Dap hpe hpaw shabawn let, Munglai hka hte Namsan hka lapran hpe Na Lung Ninghtawn ngu, ya Laiza Mare kaw nga ai Hpungtau Maran Naw Ninghtawn Uphkang Du No.(1) galaw hpang nna Daw Hpum Yang Ginwang Daw Raw nna yu reng uphkang lai wa sai re. Dai ten Daw Hpum Yang Ginwang Daw Du ,makan lit hpe U Htang Yang Mare kaw nga lai wa sai Salang Udi Shawng gun hpai ai, Hpyen Dap hpe gaw Du Kaba Maran Brang Tawng (4) Column Commander lit la rai woi shakut hpang wa ai re lam sagawn chye lu ai.

Laiza Mare gaw, Rawt Malan magam gun dinghku ni lani hte lani law jat wa sai. 1970 ning, daram kaw nna ya na Masat (1) Mung Shawa Tsi Rung mayan hta Dap Dung (3) Hpyen Dap shara jahkrat wa ai kaw nna Numdaw (1) htinggaw law jat wa ai lam nga ai. 1982 ning, September shata, Na Lung gasat poi kaba byin ai hpang, tai hpyen wa hpe ding hkrai tawn masing ngu ai masing nga ai majaw mawdaw lam mayan, Na Lung, Dinghkung, Hka Ya, Madi Yang, Maru Kahtawng hkan na mung shawa ni htawt sit bang wa nna, No. (2) lang ngu na htinggaw grau law jat wa sai.

1987 ning, tinang GinJaw Ginra tai hpyen wa htu bang wa nna Namsan Yang maga mawdaw lam mayan na hpyen yen mung shawa ni majoi du kaput shang bang wa ai kaw nna hpyen yen dabang kaba hku nna, mung shawa htinggaw grau grau law jat wa ai hta grau nna mare kaba byin wa sai majaw, 1993 ning kaw nna Laiza Mare kaw ngang kang ai Asuya Lahta Tsang Jawng nta hpe Mungdan Asuya Ginjaw Hpaji Dap Lit la nna gaw gap da lu sai.

1994 ning, tinang K.I.O Asuya hte hpyen Asuya gap hkat sazim nna Buga Gaw Sharawt masing tatut hkrang shapraw wa ai hta Laja Yang hte Laiza mawdaw lam hpe htu jahkrang la lu saga ai. Buga Gaw Sharawt masing lani hte lani dam lada wa sai, Laiza Mare hpe mung K.I.O Ginjaw a Buga Gaw Sharawt mare kaba langai mi hku gaw gap sa wa nga sai majaw Sadung Ginwang kaw nna yu reng Uphkang nga ai hta na Laiza Mare hpe Laksan Ginjaw kaw nna dan tawk yu reng uphkang ai mare Uphkang Rung hpe Ninghtoi;-1-6-1995 ya shani hpaw shabawn nna Laiza Mare hpe Laksan Ginjaw yu reng uphkang ai kata Buga Gaw Sharawt lam hpe madung lit la woi awn sa wa nga sai re.

Laiza mare hta tinang Mungdan Asuya kaw nna Buga Gaw Sharawt matsing kata galaw gaw gap da lu ai bungli ni.

(1) 1995 ning, May shata hta HPAGA HKA AWNG LAT NINGSHAWNG Hka ninggun mi-hprap Wan Jak hpe galaw gaw gap la lu sai.

(2) 1999 ning, December shata (12) ya shani Salang Manam ni a lai wa lai sa hkring sa manam shara, SIg. Manam Jarawp nta hpe gaw gap la ngut ai hte dingshawn poi hpe kabu gara galaw la lu saga ai.

(3) 2002 ning, October shata (15) ya shani Laiza Mare shawa yawng a zuphpawng shara, Zuphpawng Gawk-nu Kaba hpe Laiza Myu Lawt Wunli Htingnu ngu shingteng amying shamying gaw gap la lu sai.

(3) 2004 ning, February shata (24) ya shani laizaMukLum kata Pru/ Shang ai bu hkawm sha ni Laiza Muk Lum kata Pru/Shang ai bu hkawm masha ni hte hpaga masha ni Jinghku jingyu jahkrum hkawm ai mung-chying shawa yawng hkring sa manam na shara Laiza Hotel kaba hpe mung gaw gapda lu sai.

(4) 2004 ning, March shata hta Laiza Muk Lum Mare, Mare ka-ang lam kaba hpe ngang kang tsawm htap ai Gatara nep ai lam mung galaw da lu saga ai.

HPAWNG SHINGRA KABA GALAW AI LAM

(1) 1994 ning, February shata praw (5) ya hte (6) ya hta Laiza Lawk (5), ya galaw nga ai Manau Pa a lam lawu maga Wunpawng Amyu sha ni dip da hkrum ai kaw na rawt malan sa wa ai (33) ning hpring (34) lang na rawt malan masat dingsat Rawt Malan Manau Poi Kaba hpe Ginjaw Ginra Pati Komiti lit la nna, woi galaw lai wa sai.

(2) 2000 ning, February shata praw (5) ya hte (6) ya shani Laiza Lawk (5), ya Manau Shadung jun da ai shara hta Ginjaw Ginra Pati Komiti lit la woi nna (39) ning hpring (40) lang na rawt malan masat dingsat manau poi kaba hpe kabu gara hte galaw awng dang la lai wa sai.

(3) 2002 ning, February shata (5) ya kaw nna (25) ya du hkra Wunpawng Mungdan Sinpraw, Sinna, Dingdung. Dingda, Ginwang Ginjaw (4) hte Ginjaw Ginra Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpyen Dap, Dap Ba 1,2,3,4 Dap Nawng Daju shang lawm ai Ginjaw Komiti Tingnyang Up a Ningjap Ninggang gashun gawdin ginsup poi kaba hpe mung ngwi pyaw awng dang ai hte galaw la lai wa sai.

(4) 2002 ning, October shata (21) ya kaw nna (25) ya lapran Laiza Mare Myu Lawt Wunli Htingnu hta Wunpawng Amyu sha Mungbawng Zuphpawng hpe No.(1) lang ngu na myit hkrum kahkyin gumdin ai hte kabu gara galaw awng dang la nna, Wunpawng Amyu Sha Mungbawng Rapdaw hpe mung hpaw shabawn la lu saga ai.

Ndai lahta de galaw awng dang la lu ai Buga Gaw Sharawt ni yawng hte Wunpawng Amyu Sha ni a myit hkrum gahkyin gumdin lam a ningpawt rai nga ai.

Manau poi kaba, ginsup poi kaba ni yawng gaw K.I.O Ginjaw Komiti a myit mang masing jahkrat ai kata hpyen asuya hte gasat gala shazim ai hpang na pu pu si si ai mahtai malu ni re lam hpe Nu, Wa Mungchying shawa yawng de ka shaleng dat nngai law.

Maling Hkra U
Laiza Muklum
www.Kachinnet.net